دمانس عروقی در سالمندان بعد از آلزایمر شایعترین عامل زوال عقل است. ما در اینجا می خواهیم درباره زوال عقل عروقی در سالمندان، انواع این بیماری و راههای درمانی موجود بحث کنیم.
دمانس عروقی در سالمندان چیست؟
دمانس همان زوال عقل است که در اثر تخریب بافت مغز ایجاد می گردد. یکی از مواردی که به مغز آسیب می رساند اختلال در خونرسانی به مغز در اثر گرفتگی رگها یا همان عروق است. زوال عقل در این حالت به دمانس عروقی معروف است. خطر بروز دمانس عروقی در سالمندان با توجه به اثرات افزایش سن بیشتر از سایر افراد است.
علائم دمانس عروقی در سالمندان
علائم دمانس عروقی در سالمندان ممکن است به تدریج و در طول زمان خود را نشان بدهند و یا اینکه پس از یک سکته مغزی یا جراحی بزرگ در بدن آشکار گردند. از جمله علائم دمانس عروقی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- اختلال حافظه، بیشتر حافظه بلند مدت تضعیف میگردد
- کاهش عملکرد (ناشی از ناتوانی در تمرکز، ایجاد ارتباط بین پدیدها و…)
- تغییر شخصیت
- تغییرات خلقی، مانند افزایش تحریک پذیری
- لرش
- مشکلات حرکتی و…
بیشتر بخوانید: درمان بی خوابی شبانه سالمندان
علائم و نشانه های بیماری دمانس عروقی در سالمندان تشابه و همپوشانی زیادی با سایر اختلالات مغزی مانند آلزایمر دارند. از طرفی اختلال در جریان خون به مغز می تواند قسمتهای متفاوتی از مغز را تحت تاثیر قرار دهد. در نتیجه نحوه بروز علائم می تواند از فردی به فرد دیگر تا حدی متفاوت باشد.
زوال عقل مختلط (Mixed dementia): در این حالت علائم زوال عقل عروقی و آلزایمر بصورت همزمان در فرد وجود دارد.
دمانس چند اینفارکتی (Multi-infarct dementia): این اتفاق پس از انسدادهای مکرر اما کوچک و غالبا بی نشانه در جریان خون به قسمت خاصی از مغز می افتد. پس از هر انسداد تغییراتی رخ می دهد اما ممکن است زیاد قابل تشخیص نباشد. اما با گذشت زمان اثر تجمعی و ترکیبی این انسدادها شروع به ایجاد برخی علائم می کند. این نوع زوال عقلی به اختلال شناختی عروقی نیز معروف است.
زمینه های ایجاد خطر دمانس عروقی
وجود برخی شرایط و بیماری ها می تواند تا حد زیادی خطر ایجاد دمانس عروقی در سالمندان را افزایش دهد، از جمله:
- داشتن فشار خون بالا
- مصرف دخانیات
- دیابت
- فقدان تحرک فیزیکی لازم
- اضافه وقت و چاقی
- داشتن سابقه خانوادگی دمانس
- بیماری های قلبی عروقی و …
نحوه تشخیص دمانس عروقی در سالمندان
به غیر از معاینات فیزیکی و شرح حال پزشکی آزمایشات زیر در تشخیص دمانس عروقی در سالمندان می توانند بکار روند:
- اسکن FDG-PET
- الکتروانسفالوگرام (EEG)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- ارزیابی های عصب روانشناختی
- ارزیابی عصبی روانپزشکی
- توموگرافی کامپیوتری (CT)
مراحل هفتگانه دمانس عروقی
پیشرفت بیماری دمانس عروقی در سالمندان را می توان به هفت مرحله زیر تقسیم نمود:
1-رفتار عادی (آسیب به رگ وارد شده اما هنوز هیچ علامتی در فرد ظاهر نگشته)، 2-تغییرات خفیف (علائمی مانند سردرگمی خفیف، کندی تفکر و … بروز می کند اما چون خفیف هستند به اشتباه نشانه پیری در نظر گرفته می شوند)، 3-زوال خفیف (بروز علائمی مانند اختلال در حافظه، گیجی، مشکل در سازماندهی افکار)، 4-زوال متوسط (فرد در کارهای روزمره مانند پخت و پز، تمیز کردن و … دچار مشکل می گردد)،5-زوال نسبتا شدید (در کارهای ساده مانند لباس پوشیدن ناتوان میگردد و حقایق و جزئیات را نمی تواند به خاطر بسپارد)،6-زوال شدید (نیاز به نظارت دائمی بخصوص از لحاظ ایمنی دارد)، 7-زوال خیلی شدید (نیاز به مراقبت شبانه روزی توسط متخصص دارد).
درمانها
زوال عقل عروقی در سالمندان درمان کامل و قطعی ندارد. هدف اصلی درمان برطرف کردن شرایط زمینه ای است که بر جریان خون به مغز تاثیر منفی می گذارند. این کار می تواند خطر آسیب بیشتر به بافت مغز را کاهش دهد.
این اقدامات و درمانها شامل موارد زیر می گردند:
- تجویز داروهایی برای مدیریت سطح کلسترول، تری گلیسیرید، فشار خون و …
- تغییراتی در سبک زندگی (مانند برنامه رژیم غذایی سالم، تنظیم فعالیت بدنی، ترک سیگار و الکل.
- استفاده از روشهایی مانند اندارترکتومی کاروتید، آنژیوپلاستی و استنت گذاری برای بهبود جریان خون رسانی به مغز.
- تجویز داروهایی برای کاهش علائم زوال عقل (مانند مهارکننده های کولین استراز)، بعلاوه داروهایی برای کنترل افسردگی و …
درمان دمانس عروقی سالمندان در اصفهان
مطب دکتر فغانی در اصفهان آمادگی ویزیت، مشاوره و درمان انواع بیماری های مرتبط با اعصاب و روان مانند دمانس عروقی در سالمندان را دارد. دکتر فغانی متخصص اعصاب و روان و فوق تخصص روانپزشکی سالمندان از آمریکا هستند. شما می توانید جهت نوبت ویزیت و مشاوره با راههای ارتباطی موجود در سایت با ما تماس بگیرید.
نظر شما