در جامعه ما، صحبت درباره مشکلات روحی و روانی هنوز با نوعی ترس و قضاوت همراه است. به همین دلیل، وقتی پزشک برای درمان اضطراب، افسردگی یا سایر اختلالات روانی دارویی تجویز می‌کند، بسیاری از بیماران دچار نگرانی می‌شوند. باورهای اشتباه در مورد مصرف داروهای اعصاب و روان می‌تواند باعث شود فرد درمان را رها کند یا حتی از شروع آن بترسد.
این باورهای نادرست معمولاً از تجربیات اطرافیان، شایعات، یا حتی اطلاعات غلط اینترنتی شکل می‌گیرند. عده‌ای فکر می‌کنند مصرف این داروها حتماً به وابستگی منجر می‌شود، یا باعث «تغییر شخصیت» فرد می‌گردد. در حالی که واقعیت با این تصورات بسیار فاصله دارد.
باور اشتباه 1: داروهای اعصاب و روان اعتیادآورند
یکی از رایج‌ترین باورهای اشتباه در مورد مصرف داروهای اعصاب و روان این است که همه این داروها اعتیادآورند. خیلی‌ها فکر می‌کنند اگر یک‌بار شروع به مصرف کنند، دیگر نمی‌توانند آن را قطع کنند و برای همیشه وابسته می‌مانند.
واقعیت این است که بسیاری از داروهای روان‌پزشکی مثل داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب یا تثبیت‌کننده‌های خلق، اصلاً خاصیت اعتیادآوری ندارند. البته بعضی از داروها مثل بنزودیازپین‌ها در صورت مصرف طولانی‌مدت می‌توانند وابستگی ایجاد کنند، اما در چنین مواردی پزشک حتماً نحوه و مدت مصرف را دقیق تنظیم می‌کند تا مشکلی پیش نیاید.
باور اشتباه 2: مصرف داروی اعصاب یعنی «دیوانه» بودن
یک سوءتفاهم جدی دیگر این است که اگر کسی داروی اعصاب مصرف می‌کند، حتماً مشکل شدید روانی یا «جنون» دارد. این طرز فکر باعث می‌شود بیماران از مراجعه به روان‌پزشک خجالت بکشند یا درمان خود را پنهان کنند.
در حقیقت، اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب یا وسواس، بسیار شایع و طبیعی هستند و به دلایل زیستی، روانی و اجتماعی ایجاد می‌شوند. مصرف دارو برای این مشکلات به‌هیچ‌وجه به معنی ضعف یا بیماری شدید روانی نیست. این داروها دقیقاً مثل داروهایی هستند که برای کنترل فشار خون یا دیابت مصرف می‌شوند؛ ابزاری برای بهبود کیفیت زندگی.
باور اشتباه 3: داروهای اعصاب شخصیت آدم را تغییر می‌دهند
بعضی‌ها می‌گویند «من نمی‌خواهم دارو بخورم چون می‌ترسم دیگر خودم نباشم». این هم از باورهای اشتباه در مورد مصرف داروهای اعصاب و روان است. این داروها قرار نیست شخصیت شما را عوض کنند یا شما را به فردی کاملاً متفاوت تبدیل کنند.
هدف این داروها کمک به بازگرداندن تعادل شیمیایی مغز و کاهش علائم ناراحت‌کننده مثل اضطراب یا غم شدید است. وقتی این علائم کاهش یابد، فرد بهتر می‌تواند خودش باشد و با آرامش بیشتری زندگی کند.
باور اشتباه 4: داروهای اعصاب باعث خواب‌آلودگی یا بی‌حالی شدید می‌شوند
خیلی‌ها از مصرف داروهای روان‌پزشکی اجتناب می‌کنند چون فکر می‌کنند این داروها آن‌ها را بی‌حال، خواب‌آلود یا «شل و بی‌روحیه» می‌کند.
واقعیت این است که ممکن است در روزهای اول، برخی داروها کمی خواب‌آور باشند یا عوارض جانبی داشته باشند. اما این عوارض معمولاً موقت است و بعد از چند هفته از بین می‌رود. پزشک می‌تواند نوع و دوز دارو را تنظیم کند تا فرد کمترین عوارض ممکن را تجربه کند.
باور اشتباه 5: درمان فقط با دارو انجام می‌شود
بسیاری از مردم تصور می‌کنند اگر دارو مصرف کنند، دیگر نیازی به تلاش، روان‌درمانی یا تغییر سبک زندگی ندارند. یا برعکس، فکر می‌کنند درمان فقط باید از طریق روان‌درمانی باشد و دارو فقط یک راه «ساده و سریع» است.
در حقیقت، بهترین درمان معمولاً ترکیبی از دارو و روان‌درمانی است. داروها به کاهش علائم کمک می‌کنند تا فرد بتواند از جلسات مشاوره و تغییرات مثبت زندگی حداکثر استفاده را ببرد.
آگاهی، کلید رهایی از ترس‌ها
باورهای اشتباه در مورد مصرف داروهای اعصاب و روان می‌تواند مانع از بهبود حال بیماران شود و کیفیت زندگی آن‌ها را پایین بیاورد. مهم است که اطلاعات درست را از منابع علمی یا از پزشک بگیریم و با شجاعت برای درمان قدم برداریم.
هیچ‌کس نباید به خاطر مصرف داروی روان‌پزشکی احساس ضعف یا شرم داشته باشد. همان‌طور که برای بیماری‌های جسمی به پزشک مراجعه می‌کنیم، مراقبت از سلامت روان هم بخشی طبیعی از زندگی است. آگاهی و اعتماد به پزشک می‌تواند ترس‌ها را از بین ببرد و مسیر بهبودی را هموار کند. 🌟
مطالب مرتبط:
نظر شما