اختلال تکلم در اثر ضایعه مغزی یکی از اختلالات چالش برانگیزی است که موجب افت سلامت فیزیکی فرد شده و توانایی کلامی فرد را کاهش می دهد. این اختلال به عنوان یک اختلال عصبی شناخته می شود که به واسطه آسیب بسیاری از سلول های عصبی مغز به وجود می آید. در این مطلب قصد داریم به بررسی اختلال تکلم در اثر ضایعه مغزی پرداخته و جزئیات مربوط به آن را مورد بررسی قرار دهیم.
اختلال تکلم در اثر ضایعه مغزی
به طور کلی، اختلال تکلم در اثر ضایعه مغزی در اثر آسیب نواحی مغزی مرتبط با کلام ایجاد می گردد. تکلم یکی از پیچیده ترین وظایف مغز و دستگاه عصبی است که با همکاری نواحی مختلف مغز، اتفاق می افتد. منطقه بروکا به عنوان ناحیه اصلی برای تولید کلام شناخته شده و ناحیه ورنیکه ناحیه اصلی برای درک کلام است. در هنگام بروز این اختلال، معمولا این دو ناحیه یا مسیر بین آن ها با آسیب روبرو شده است. در نتیجه، ضایعه قسمت های مختلف مغز به ایجاد انواع مختلف اختلال تکلم منجر می گردد که به بررسی آن ها می پردازیم.
رایج ترین انواع اختلال تکلم در اثر ضایعه مغزی
اختلالات تکلم که به واسطه ضایعات مغزی ایجاد می شوند، با توجه به ناحیه مغزی و شدت ضایعه، متفاوت خواهد بود. رایج ترین اختلالات تکلم ناشی از ضایعه مغزی عبارتند از:
- لکنت زبان
- آپراکسی کلامی
- آفازیا
- دیزارتری
اختلال کلامی چه نشانه هایی دارد؟
به طور معمول، اختلال تکلم در اثر ضایعه مغزی می تواند به نشانه های زیر بروز پیدا کند:
- به کاربردن کلمات نامفهوم
- ناتوانی در استفاده از جملات طولانی
- تکرار کلمات، عبارات و جملات
- ناتوانی در درک کلام دیگران
- ناتوانی در خواندن و نوشتن
- خطا در محتوا و شکل گفتار
- مشکلات یادگیری
دلایل ایجاد ضایعات مغزی
اختلال تکلم در اثر ضایعه مغزی، می توانند از عوامل متعددی ناشی شوند. رایجترین این دلایل به شرح زیر می باشند:
- سکته مغزی: کاهش خونرسانی به مغز یا قطع جریان آن می تواند در نهایت به سکته مغزی منتهی گردد.
- تومور مغزی: تومورهای مغزی توده هایی هستند که می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند. همچنین این توده ها ممکن است مربوط به مغز بوده یا از سایر نواحی بدن به مغز منتقل شوند.
- تروما: ضربات شدید به سر می تواند دلیل برای بروز ضایعات مغزی باشد. حتی اگر ضربه در محدوده ای جزئی باشد، می تواند عوارض بعدی را به همراه داشته باشد.
- فلج مغزی: افت میزان اکسیژن در دوران جنینی می تواند موجب فلج مغزی نوزاد شود و زمینه ایجاد ضایعات مغزی را فراهم آورد.
- خونریزی و التهابات مغزی: این مشکل می تواند در پی ضربه به سر بروز پیدا کند. خون ریزی در مناطق اطراف مغز موجب می شود تا مغز تحت فشار قرار گیرد و عوارض ثانویه بروز پیدا کنند.
- عفونت مغزی: آسیب هایی نظیر مننژیت می تواند موجب التهاب مغز شده و عملکرد آن را مختل نماید.
- بیماری های نورولوژیکی: برخی از بیماری ها با تاثیر منفی بر مغز و عملکرد آن، زمینه ایجاد ضایعات مغزی را ایجاد می نماید.
درمان اختلالات تکلم
همان طور که اشاره شد، اختلالات تکلم ناشی از ضایعات مغزی از عوامل متعددی ناشی می شوند. بر همین اساس می توان برای درمان این عارضه از روش های مختلفی استفاده نمود. با این حال، روش های توانبخشی زبان و گفتار به عنوان رایج ترین روش های درمانی این دسته از اختلالات به شمار می آیند. در این دسته از روش های درمانی، پیش از هر چیز لازم است تا سطح توانمندی و وضعیت فعلی فرد به طور دقیق مورد ارزیابی قرار گیرد. سپس متناسب با ضایعه ایجاد شده، نوع اختلال تکلم و وضعیت فرد، برنامه مناسب درمانی برای وی تجویز می گردد.
به طور معمول، در مدت زمان سه ماه پس از آسیب، می توانیم بیشترین میزان بهبودی را شاهد باشیم. بر همین اساس، معمولا پس از تایید پزشک و تثبیت وضعیت فرد، فرآيند درمانی آغاز می گردد. توجه داشته باشید که عوامل مختلفی می توانند بر اثر بخشی درمان های توانبخشی اثر بگذارند. به عنوان مثال، میزان همکاری فرد و حمایت های خانواده در این زمینه اثرات ملموس و حائز اهمیتی خواهند داشت.
نظر شما